Hotline: 024.62511017

024.62511081

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Học, Dạy Tiếng Việt lớp 2: 2. Bài học Tập đọc

Giao diện chính của một bài học Tập đọc sẽ có dạng như hình sau đây:

Trên màn hình sẽ hiện danh sách các hoạt động chính của bài học này. Các hoạt động này đã được phần mềm mô phỏng theo đúng thứ tự và nội dung của SGK Tiếng Việt 2.

Nháy đúp chuột lên một dòng sẽ vào ngay màn hình mô phỏng của hoạt động này.

Thông thường mỗi bài Tập đọc sẽ bao gồm khoảng 5 - 7 hoạt động chính.

1. Hoạt động: tập đọc

Đây là hoạt động đầu tiên của bài học: giáo viên cần đọc 1 lượt bài tập đọc cho học sinh nghe. Học sinh quan sát hình ảnh (nếu có) và lắng nghe lời đọc của giáo viên.

Các chức năng chính của phần mềm mô tả hoạt động này như sau:

- Cho phép quan sát và nghe đọc một bài, đoạn văn bản hoàn chỉnh.

- Cho phép ghi âm lại giọng đọc của người sử dụng (giáo viên, học sinh).

- Đoạn văn bản có thể được chia làm nhiều đoạn nhỏ, giáo viên và học sinh có thể đọc và quan sát từng đoạn hoặc tất cả các đoạn văn bản.

Các chức năng khác có thể thực hiện:

- Phóng to, thu nhỏ kích thước chữ trên màn hình.

- Phóng to toàn màn hình văn bản hiện có. Nháy nút để thực hiện chức năng này.

Chức năng ghi âm trực tiếp trên màn hình được dùng trong các trường hợp sau:

- Giáo viên muốn thu âm trực tiếp giọng của mình để phát lại cho cả lớp nghe, không sử dụng giọng thu âm mặc định của phần mềm.

- Học sinh tiến hành thu âm dưới sự hướng dẫn của giáo viên hoặc cha mẹ để luyện khả năng đọc của mình.

Nháy nút để vào chức năng ghi âm. Màn hình xuất hiện cửa sổ các nút lệnh ghi âm như sau:

Nháy nút để bắt đầu ghi âm. Nháy nút để kết thúc việc ghi âm. Sau đó nháy nút để ghi âm thanh đã thu âm lên đĩa cứng của máy tính. Nháy nút để đóng cửa sổ thu âm.

Sau khi đã thu âm có thể nghe lại bằng cách nháy vào nút .

2. Hoạt động: luyện đọc tiếng, từ ngữ

Sau phần tập đọc chính, hoạt động tiếp theo thường là luyện đọc, đánh vần các từ khó trong bài. Giáo viên sẽ chọn ra một số từ khó đọc hay đánh vần để hướng dẫn cho học sinh cùng luyện đọc.

Dưới đây là giao diện chính của hoạt động này.

Trên màn hình sẽ hiện một số từ, câu cần cho học sinh luyện đọc và đánh vần. Chú ý rằng giáo viên được quyền thay đổi, điều chỉnh danh sách từ này ngay trên màn hình.

Trong giao diện này, phần mềm sẽ hỗ trợ 2 chức năng chính sẽ được mô tả ngay sau đây.

(1) Hỗ trợ đánh vần nhanh

Nháy đúp chuột lên một từ bất kỳ trên màn hình để vào chức năng hỗ trợ này. Phần mềm sẽ tự động phân tích và tách từ hiện thời thành 2 phần: âm đầu và vần. Dùng con trỏ chuột di chuyển nhẹ lên từ này theo chiều ngang sẽ làm cho các thành phần này hiện rõ bằng gạch dưới.

Hình dưới đây mô tả từ thẳm đã được tách thành 2 phần: th + ăm.

Nháy chuột lên thành phần được gạch dưới tương ứng sẽ nghe được phát âm của các thành phần này.

(2) Hỗ trợ luyện đọc đánh vần đầy đủ

Nháy chuột phải lên 1 từ bất kỳ trên màn hình để vào chức năng hỗ trợ thứ hai này. Bạn sẽ thấy xuất hiện một bảng chọn nhỏ, trong đó có thể chọn nhiều hỗ trợ phát âm, đánh vần từng thành phần của từ đang chọn.

Hình dưới đây cho ta thấy bảng chọn bao gồm 5 chức năng hỗ trợ rất chi tiết cách đọc, đánh vần từng thành phần của từ.

Đặc biệt chức năng xem cấu tạo tiếng sẽ làm hiện một hộp hội thoại sau cho phép quan sát và nghe cách đọc của từng thành phần.

Nháy chuột vào các ô trong bảng trên để nghe âm thanh đọc tương ứng.

3. Hoạt động: giải nghĩa từ mới

Sau khi tập đọc, một công việc quan trọng là hiểu nghĩa các từ của bài học này. Hoạt động tiếp theo sẽ là giải nghĩa các từ khó hiểu của bài tập đọc này. Các từ, tiếng khó hiểu không chỉ ở ý nghĩa chung trong tiếng Việt, mà còn ở các ngữ cảnh riêng cho từng bài tập đọc.

Các chức năng chính của giao diện này bao gồm:

- Cho phép nhập trực tiếp các từ mới cùng với giải nghĩa và tệp âm thanh phát âm đúng của các từ này. Các thông tin này được thể hiện trên màn hình như một bài học giải nghĩa các từ khó.

- Cho phép tra cứu giải nghĩa của các từ này bằng từ điển Học sinh có sẵn trong phần mềm.

Muốn nghe phát âm của các từ hãy nháy đúp chuột vào nút bên cạnh từ.

Muốn xem giải nghĩa các từ này trong từ điển Học sinh (có sẵn trong phần mềm) thì nháy đúp chuột vào nút . Giải nghĩa của từ này sẽ hiện tại khung cửa sổ bên phải.

Khi một từ có giải nghĩa hiện tại khung bên phải thì nút giải nghĩa sẽ có dạng . Nháy đúp chuột lên nút này sẽ làm tắt / hiển thị giải nghĩa này.

4. Hoạt động: luyện đọc đúng và hay

Luyện đọc đúng và hay là một hoạt động chính của bài học tập đọc. Mục đích của hoạt động này là cho học sinh hiểu, đọc đúng ngữ điệu, ngắt nghỉ đúng chỗ khi đọc bài học này.

Giao diện của hoạt động này như hình dưới đây:

Các chức năng chính của giao diện này bao gồm:

- Cho phép tạo ra các vạch thẳng đứng giữa các từ đơn trong văn bản. Các vạch này sẽ chỉ ra vị trí cần ngắt, nghỉ một cách hợp lý nhất.

- Cho phép cài đặt các thuộc tính chữ nghiêng (I-italic) và chữ đậm (B-bold) lên các từ đơn trong văn bản để hướng dẫn cách đọc có nhấn cho học sinh.

Trên màn hình trong khung cửa sổ chính là đoạn văn bản cần luyện đọc. Giáo viên sử dụng các công cụ và để tạo ra các nét đơn hoặc đôi màu vàng thẳng đứng giữa các từ của văn bản, các nét này chỉ ra vị chí cần ngắt giọng khi đọc.

Thao tác đặt các nét này như sau: Nháy chuột lên một công cụ nào đó, chẳng hạn , để chọn công cụ này; nháy chuột lên vị trí trống giữa hai từ trên màn hình để đặt các nét đứng giữa hai từ này (nét đơn hoặc nét đôi phụ thuộc vào công cụ đã chọn).

Chú ý không đánh dấu vào vị trí bên trong các từ đơn.

Để xóa một dấu đã đặt nhầm nháy chọn công cụ xóa , sau đó nháy chuột lên nét bút để xóa.

Muốn làm lại từ đầu nháy nút .

Nháy vào các nút , để phóng to, thu nhỏ kích thước chữ của văn bản.

Các nút lệnh , có chức năng đặt / hủy thuộc tính in nghiêng / đậm của các từ trên màn hình. Ví dụ nếu nháy chuột chọn lên nút , nút này sẽ đổi màu thành tức là đã vào chế độ đặt / hủy in đậm. Thao tác cụ thể như sau: nháy chuột lên 1 từ đơn để chuyển từ này thành in đậm, nháy lần thứ hai sẽ hủy thuộc tính này.

Có thể phóng to toàn màn hình bằng cách nháy nút .

5. Hoạt động: trả lời câu hỏi theo bài đọc

Sau khi tập đọc và hiểu nghĩa các từ khó trong bài, hoạt động quan trong tiếp theo là tìm hiểu kỹ nội dung bài tập đọc thông qua các câu hỏi và trả lời.

Chức năng chính của hoạt động này là hướng dẫn học sinh trả lời các câu hỏi (tự luận) cho trước. Giáo viên có thể trực tiếp nhập, sửa các câu hỏi này theo từng bài học.

Mỗi câu hỏi sẽ có các thành phần sau:

- Nội dung câu hỏi, có thể có hình ảnh kèm theo.

- Trả lời (A) hay đáp án câu hỏi này.

- Mẫu trả lời (M) là một mẫu đáp án để học sinh quan sát và học cách trả lời tiếp theo. Vì trong thực tế có nhiều dạng câu hỏi gợi mở có nhiều cách trả lời khác nhau. Mẫu trả lời có thể có tranh, hình ảnh kèm theo.

- Phương án trả lời (P) là một dãy các phương án trả lời cho câu hỏi hiện thời.

Như vậy mỗi câu hỏi sẽ đi kèm các thông số sau: A, M, P.

Khuôn dạng đầy đủ của Form sẽ bao gồm 4 khu vực riêng biệt như hình dưới đây, các khu vực này bao gồm:

- Khu vực thể hiện câu hỏi chính của bài học. Có thể hiện từng câu hỏi hoặc hiện toàn bộ tất cả các câu hỏi trên màn hình. Đáp án (A) cũng được thể hiện ngay trong khu vực này, ngay phía dưới câu hỏi.

- Khu vực thể hiện mẫu câu trả lời (M), nằm dưới câu hỏi.

- Khu vực thể hiện các phương án trả lời (P) phía phải màn hình.

- Khu vực các nút điều khiển chính của Form.

Giao diện của hoạt động này có dạng như hình dưới đây:

Mặc định các câu hỏi sẽ hiện ra lần lượt. Muốn chuyển sang câu hỏi tiếp theo thì nháy nút .

Nút dùng để hiện tất cả các câu hỏi lên màn hình, ở chế độ này thì các nút A, M, P, M+, P+ sẽ không hoạt động nữa. Nháy nút để quay trở lại chế độ thể hiện từng câu hỏi trên màn hình.

Nút có chức năng hiện đáp án trả lời cho câu hỏi hiện thời. Đáp án này sẽ hiện trong cửa sổ chứa câu hỏi và nằm ngay phía dưới câu hỏi.

Nút sẽ hiện mẫu câu trả lời trong khung cửa sổ M. Nếu có nhiều mẫu câu trả lời thì nút (M+) có tác dụng hiện các mẫu trả lời tiếp theo.

Nút sẽ hiện các phương án trả lời trong cửa sổ P. Nếu có nhiều phương án trả lời thì nút có tác dụng hiện các phương án trả lời tiếp theo.

Nút có tác dụng xóa thông tin và đóng các cửa sổ M và P trên màn hình.

Nút có ý nghĩa thực hiện lại từ đầu bài học trình diễn này.

Muốn phóng to cửa sổ chứa câu hỏi lên toàn màn hình hãy nháy nút .

6. Hoạt động: học thuộc lòng

Hoạt động này mô phỏng phần hướng dẫn học thuộc lòng một đoạn văn hay bài thơ trong SGK.

- Ý tưởng chính của việc học thuộc lòng là cho phép thể hiện văn bản theo các mức khác nhau, học sinh sẽ dựa trên các thể hiện khác nhau này để tiến hành công việc "học thuộc" văn bản hay bài thơ hiện thời.

- Có 6 mức thể hiện văn bản này như sau:

+ Mức 0: hiện toàn bộ bài thơ, văn bản.

+ Mức 1: mỗi dòng, mỗi câu sẽ làm che khuất đi 1 từ.

+ Mức 2: mỗi dòng, mỗi câu sẽ làm che khuất đi từ 1 đến 2 từ.

+ Mức 3: mỗi dòng, mỗi câu sẽ làm che khuất đi từ 3-5 từ.

+ Mức 4: toàn bộ bài thơ, văn bản bị che khuất đi khoảng 80% dữ liệu.

+ Mức 5: che khuất hoàn toàn bài thơ, văn bản.

Muốn phóng to, thu nhỏ kích thước chữ văn bản hãy nháy vào các nút , .

Nháy nút để nghe âm thanh đọc bài thơ hoặc bài viết (nếu có).

Nút có chức năng phóng to cửa sổ hiện thời lên toàn bộ màn hình máy tính.

Phía phải màn hình là các nút có ghi các số từ 0 đến 5. Đây chính là các mức thể hiện văn bản trên màn hình. Mặc định là mức 0 - hiện toàn bộ bài thơ, văn bản. Nháy vào các nút co ghi số sẽ làm hiện các mức thể hiện tương ứng.

Mức 1, nhu hình dưới đây, mỗi dòng sẽ ẩn đi 1 từ, tại các vị trí từ bị ẩn đi sẽ hiện các ký từ gạch ngang ( _ ), mỗi từ là 1 gạch như vậy.

Ví dụ cách thể hiện văn bản ở mức 1.

Mức 2, mỗi dòng, mỗi câu sẽ bị ẩn đi từ 1-3 từ như hình dưới đây.

Mức 3, mỗi dòng hoặc câu sẽ bị ẩn đi 3-5 từ, nhưng không làm ẩn toàn bộ 1 dòng.

Mức 4, toàn bài thơ hay văn bản sẽ bị ẩn đi 80% các từ. Có thể có 1 số dòng sẽ bị ẩn đi toàn bộ. Mỗi từ của văn bản gốc được thay thế bằng một nét gạch ngang.

Mức 5, toàn bộ bài thơ hay văn bản sẽ bị che khuất.

Chú ý rằng việc thể hiện các mức văn bản trên màn hình được phần mềm tự động tính toán và thể hiện trên màn hình.